donderdag 10 november 2016

Kristallnachtherdenking in Amsterdam en het Joodse verzet

 

Het Monument voor het Joods verzet (Joseph Glatt 1988)

 

 

http://www.israel-palestina.info/actueel/2016/11/10/kristallnachtherdenking-amsterdam-en-joodse-verzet/

 

= IMO Blog =  

 

Ik dacht dat de ‘alternatieve’ Kristallnachtherdenking in Amsterdam vorig jaar een dieptepunt had bereikt met de toespraak van de Palestijnse Haneen Zoabi. Voor wie meent dat zij slechts redelijke kritiek op het Israelische beleid heeft gegeven, hier even een reminder. Dit schreef ik vorig jaar over haar toespraak:

Daarna ging het al snel over Israel, dat net zo erg zou zijn als de nazi’s toen. Voortdurend vergeleek ze de situatie toen met die in Israel nu. Zoals de Duitse meerderheid toen zweeg, zwijgen nu de meeste Israeli’s (ze bedoelt natuurlijk Joodse Israeli’s) wanneer er kerken en moskeeën in brand worden gestoken, een familie en een 15 jarige jongen worden verbrand en er ‘Dood aan de Arabieren!’ wordt gescandeerd. Heel clever roept ze een beeld op van een fascistisch Israel waar Palestijnen met goedkeuring van de regering voortdurend worden aangevallen, vernederd en gelyncht en hun huizen in brand gestoken. Israel zou al vanaf 1948 bezig zijn de Palestijnen etnisch weg te zuiveren (waar ze gezien de bevolkingsgroei onder Palestijnen bar slecht in geslaagd zijn), en zou via propaganda en demonisatie van de ander het Joodse publiek klaarstomen voor deze wandaden, precies zoals in Duitsland onder de nazi’s.

Door Joodse Israeli’s als de nieuwe nazi’s neer te zetten en Israel als een fascistisch land dat op dezelfde weg is met de Palestijnen als Duitsland indertijd met de Joden, ruit ze op tegen Joden en wakkert haat tegen hen aan. Niet toevallig dat een Fatah sympathisant met een terroristisch verleden en mensen die oproepen tot geweldtegen Israelische toeristen, er ook aanwezig waren. (Zie o.a. op de Blog van Keesjemaduraatje.)

 

Zwarte bladzijden

Ook zei ze dat ze ‘als Palestijnse te maken heeft met een staat die haar wil laten geloven dat ze moet lijden om het onrecht aan de joden ‘goed te maken’ en dat ze net zo’n racisme moet ondergaan als waarmee de Joden in het Duitsland van de jaren dertig vorige eeuw te maken kregen.’  Hoever gaat iemands inlevingsvermogen die zijn eigen situatie, voor een flink deel door de Palestijnen zelf veroorzaakt, vergelijkt met die van de Joden tijdens de opmaat naar de Holocaust? Ze mag van mij zoveel over het Palestijnse leed praten als ze wil, maar waarom op die dag, op dat moment en op die plaats, bij het monument ter ere van het Joodse verzet tijdens de oorlog? Juist daar zou het even niet over de Palestijnen mogen gaan, uit respect en eerbied voor de nabestaanden van de ergste massamoord in de geschiedenis. Israel is juist een antwoord op het antisemitisme en de Holocaust; zo zorgen Joden ervoor dat dit hen niet meer kan gebeuren. Veel Palestijnen (en andere Arabieren) stonden destijds aan de verkeerde kant en steunden de nazi’s. Ook tegenwoordig wordt soms, bijvoorbeeld door Hamas leiders, steun uitgesproken voor de nazi’s en hun antisemitisme. Dit wordt zelden bekritiseerd, integendeel. President Abbas sprak in 2010 zijn bewondering uit voor nazi-collaborateur moefti Haj Amin Al Husseini, en minimaliseerde in zijn eigen proefschrift de Holocaust. Mein Kampf is een bestseller onder Palestijnen. Dus misschien dat Zoabi het daar de volgende keer dat ze weer bij een dergelijke herdenking wordt uitgenodigd, eens over kan hebben? Dat zou leiden tot werkelijke verzoening en toenadering. Het zou een groots gebaar zijn van de Palestijnen wanneer zij over dergelijke zwarte bladzijden hun spijt zouden betuigen, in plaats van hun eigen lijden te vergelijken met de Holocaust.

 

Drie herdenkingen

Ik begrijp de woede die de toespraak van Zoabi opriep zeer goed. Je zou hopen en verwachten dat er een keer een einde komt aan deze kaping van de Kristallnachtherdenking door een uit extreemlinkse en migrantenorganisaties bestaand platform, maar de misère was dit jaar niet minder groot. Aanvankelijk leken er dit jaar drie herdenkingen te komen, één van het linkse platform dat Zoabi vorig jaar uitnodigde, één van het Centraal Joods Overleg dat sinds 2011 jaarlijks weer een eigen herdenking organiseert, en één door de actiegroep Time to Stand Up for Israel. Enkelen van hen waren vorig jaar bij de herdenking van het platform om in stilte te protesteren (ze vormden bijvoorbeeld een kring om het monument om dit symbolisch te beschermen) en hoorden Zoabi bij het monument ter ere van het Joodse verzet ‘Jeeews, Jeews’ gillen. Men besloot dat dit niet nog eens moest gebeuren en vroeg de dag na deze wanvertoning een vergunning aan voor een eigen herdenking in 2016 bij deze locatie. Slimme zet, en deze opzet leek te slagen. De gemeente had nog gebeld in oktober met de vraag of er geen twee herdenkingen mogelijk waren, maar het antwoord daarop was duidelijk. Hoewel het doel het verhinderen van de Platform herdenking was, wilde men er een waardige herdenking houden met o.a. nabestaanden van het Joodse verzet als sprekers.

 

Uiteraard was het Platform not amused, en schreef in een verontwaardigd persbericht onder andere:

Toen PSRU in augustus een aanmelding deed bij de gemeente van de jaarlijkse Kristallnachtherdenking bleek dat een ander extreemrechtse gelegenheidsorganisatie, met de illustere naam: “Time to stand up for Israël” de plek aan de Amstel al eerder had geclaimd.

 

Altijd makkelijk om je tegenstanders van een negatief label te voorzien. Wat er precies extreemrechts aan deze organisatie is, blijft verder onvermeld. Dat niet alle leden zich op sociale media altijd even genuanceerd uitlaten mag een feit zijn, dat maakt een organisatie nog niet extreemrechts. Dit zegt dan ook meer over waar dit Platform zelf staat.

Godwin

Het Platform week als alternatieve locatie uit naar de Uilenburgersjoel. Daar had men aanvankelijk liggen slapen, maar werd wakker en probeerde onder de overeenkomst met het Platform uit te komen omdat dit niet bij de eigen ideeën aansluit. Het Platform weigerde echter naar een andere locatie uit te zien en dreigde met juridische stappen, waarop de Uilenburgersjoel zich genoodzaakt zag de herdenking door te laten gaan. In een open briefschreef men onder meer:

 

De Uilenburgersjoel is een Joods cultureel en pluriform centrum, open en respectvol. Een plek waar iedereen zich welkom kan voelen. Dit staat haaks op de herdenking van het Platform: deze is niet cultureel, niet respectvol, niet open en niet verwelkomend. De Stichting Uilenburgersjoel distantieert zich dan ook van de inhoud van de programmering.

Daarop reageerde het platform nijdig met:

De traditionele Kristallnachtherdenking van PSRU wordt in het artikel in het NIW “niet cultureel, niet respectvol, niet open en niet verwelkomend” genoemd. Onbegrijpelijke verwijten omdat de elk jaar terugkerende bezoekers altijd spreken van een waardige, ingetogen en respectvolle herdenking die naast herdenken ook waakzaam wil zijn tegen nieuwe vormen van racisme en discriminatie. Het Platform wordt verweten “omstreden” te zijn en een “controversieel programma” te hebben. PSRU is in 2010 opgericht met een demonstratie tegen Engelse fascisten van de English Defence League die toen naar Amsterdam kwamen. (…)

“Omstreden? controversieel?” Het is een verwijt uit onmacht. Het zijn pogingen die ons doen denken aan het monddood maken van het linkse verzet tegen de opkomst van de nazi’s in de 30er jaren. Met alle gevolgen van dien.

 

Je kon er misschien op wachten, maar hij valt toch koud op je dak, deze Godwin. Jezelf vergelijken met de slachtoffers van de nazi’s wanneer je kritiek krijgt; je moet maar durven. Beste leden van het PSRU, er zijn geen nazi’s in Nederland die jullie of wie dan ook monddood willen maken. Er is wel een fel debat en polarisatie tussen verschillende bevolkingsgroepen, links en rechts en hoog- en laagopgeleid. Daarin wil men vanuit verschillende posities niet meer naar de mening van een ander luisteren. Dat geldt ook in het debat over de vraag hoe er herdacht moet worden en welke les we uit de Kristallnacht en de Holocaust moeten trekken. Daarin zijn jullie minstens even uitgesproken als de mensen die tegen jullie herdenking zijn. Overigens getuigt het van lef om Joden die hun eigen familieleden willen herdenken nu met de nazi’s te vergelijken die de Joden vervolgden en vermoordden. Het linkse verzet indertijd steunde de Joden, en vertelde ze niet wat ze moesten vinden en hoe ze zich moesten gedragen. Jullie doen dat wel. Joden mogen niet achter Israel staan, want dan doen ze hetzelfde als de nazi’s toen. Joden mogen ook niet alleen de Kristallnacht herdenken of huidig antisemitisme hekelen maar moeten vooral de nadruk leggen op discriminatie en racisme tegen andere groepen. En ze mogen niet boos worden als die andere groepen de Joodse geschiedenis voor hun eigen boodschap gebruiken, en daarbij zelf de grens met antisemitisme overschrijden. Op die manier plaats je jezelf juist aan de verkeerde kant van de geschiedenis, aan de kant van de antisemieten.

Holle retoriek

Je staat niet automatisch aan de goede kant als je de verschrikkingen van de Holocaust herdenkt en zegt op te komen voor de onderdrukten van nu. En tegenstanders van een dergelijke vertoning zijn niet automatisch rechts en zitten daarmee in het ‘foute’ kamp, het kamp van de antisemieten en de nazi’s indertijd. Op zichzelf is er niks mis mee als je wilt waarschuwen voor onverdraagzaamheid, uitsluiting en racisme in de huidige tijd, integendeel. Het vervalt echter in holle retoriek wanneer je zelf juist Joden uitsluit door te ontkennen dat er een probleem is met hedendaags antisemitisme dat grotendeels komt uit de hoek van allochtonen en de islam. Het is behoorlijk aanmatigend om Joden te willen vertellen hoe zij moeten herdenken, en hun kwalijk te nemen dat ze niet akkoord gaan met jullie manier. En met een haatzaaister als Zoabi en de aanwezigheid van antisemieten en ex-terroristen kom je ronduit aan de verkeerde kant te staan.

Het is eigenlijk van de gekke dat er verschillende herdenkingen zijn en dat er ieder jaar weer gesteggel over is wie waar hoe mag herdenken. Laat de Joodse gemeenschap bepalen hoe en wat, en organiseer een dag later je eigen activiteit ter nagedachtenis aan de Kristallnacht en de lessen die we daaruit zouden moeten trekken. Nodig uit wie je wilt, voor mijn part Appa en Abou Jahjah, om de Joden te vertellen dat ze de nieuwe nazi’s zijn en het huidige niet bestaande antisemitisme misbruiken om hun eigen wandaden te rechtvaardigen. En laat vervolgens een rechter oordelen of dit nog binnen de vrijheid van meningsuiting valt, zoals dat met Wilders nu ook gebeurt. Maar ga niet op de meest symbolische plaats, namelijk het Monument voor het Joodse verzettijdens de oorlog, een hysterische antizionist over Joodse privileges en Joodse apartheid laten schreeuwen. Dat is ongepast en kwetsend, en leidt daarmee tot protesten en alles wat juist niet bij een waardige herdenking hoort.

 

Ratna Pelle

 

Vervolgbrief aan NRC Ombudsman over berichtgeving Israël

 

 

http://www.israel-palestina.info/actueel/2016/11/09/vervolgbrief-aan-nrc-ombudsman-berichtgeving-israel/

 

Ratna Pelle

 

Beste Sjoerd de Jong,

 

Hartelijk dank voor de uitgebreide reacties in uw rubriek en naar mij persoonlijk op mijn open brief. Ik zal van mijn kant nog iets beter proberen te onderbouwen wat ik met een hetze tegen Israël bedoel, want dit zijn zware woorden, die niet op een enkele onhandige formulering, gevoeligheid mijnerzijds of verwarring omtrent het soort artikel (opinie of nieuwsartikel) zijn gebaseerd.

 

Ik ben het met u eens dat sommige kritiek op de krant, zowel vanuit sympathie voor Israël als voor de Palestijnen, niet zakelijk is en niet redelijk in wat men verwacht. De NRC gaat geen ‘Judea en Samaria’ schrijven, niet van ‘bevrijde gebieden’ spreken en niet serieus reageren op reacties van mensen die het over NSB Handelsblad hebben.

Toch kan ik de woede uit pro-Israël hoek deels wel begrijpen. Keer op keer wordt in de artikelen van Derk Walters en Leonie van Nierop Israël in een negatief daglicht geplaatst. Daar komen dan nog de columns van o.a. Carolien Roelants bij. Ook de radikale antizionist Abou Jahjah mocht in de NRC meermaals zijn visie geven, vaak zonder repliek vanuit pro-Israël zijde.

Schuld
De berichtgeving in de NRC gaat verder dan zakelijke kritiek op bepaald regeringsbeleid en het geven van (soms verontrustende) feiten. Steeds klinkt een bepaalde visie door op het conflict, op wie schuld is aan het uitblijven van vrede en wie welke stappen moet zetten. Soms expliciet, zoals in het ‘persoonlijke stukje’ van Derk Walters over de boude woorden van locoburgemeester Turgeman van Jeruzalem. Soms impliciet, zoals in het nieuwsartikelvorige week n.a.v. kritiek van de PLO op het bezoek van Kees van der Staaij aan Joodse nederzettingen.

 

Bestaansrecht
U schrijft dat u het zou toejuichen als de krant nog eens duidelijk maakt dat aan het bestaansrecht van Israël niet mag worden gemorreld. Dat ben ik erg met u eens. Het is echter niet voldoende als mensen dat eens per jaar in het redactionele commentaar lezen terwijl de rest van het jaar het ene na het andere eenzijdig-negatieve artikel verschijnt. In mijn open brief gaf ik een aantal recente voorbeelden van dergelijke berichtgeving. Die kunnen moeiteloos verder aangevuld worden. Behoudens een enkele uitzondering zijn eigenlijk alle artikelen negatief getoonzet richting Israël.

Ik zal de vier hoofdthema’s die steeds terugkomen in de berichtgeving van de NRC kort omschrijven, met mijn kritiek erop:

* Israël heeft een bijzonder sterke en succesvolle lobby, die ervoor zorgt dat het land steeds weer de hand boven het hoofd wordt gehouden en met kwalijke zaken wegkomt. 
Dit is ten dele waar, maar geldt evenzeer voor de andere kant, de Palestijnen en de Arabische landen, maar die lobby kan zich niet in de warme belangstelling van de NRC verheugen. Daarbij moet Israël zich ook steeds verdedigen tegen pogingen haar te delegitimeren en internationaal uit te sluiten.

* Israël kent vele en vaak fanatieke sympathisanten die alle kritiek op het land met antisemitisme verwarren. 
Dit geldt voor ieder land, zeker als het zo onder vuur ligt. Ook hier geldt: de anti-Israël activisten zijn minstens zo fanatiek, maar daar lezen we niet over. En de grens met antisemitisme wordt soms (bijvoorbeeld door Appa en Abou Jahjah) ook echt overschreden.

* Israël wordt steeds rechtser en nationalistischer, de democratie wordt steeds verder uitgehold, terechte kritiek op misstanden niet meer geduld. 
Dit klopt gedeeltelijk en baart mij ook zorgen, maar de NRC zet het soms wel heel erg aan. Men lijkt vaak te vergeten dat er nog steeds een voor het Midden-Oosten ongekende vrijheid van meningsuiting is, een bijzonder levendig debat in media en op universiteiten en er tientallen zeer kritische organisaties actief zijn die niet bang hoeven te zijn voor vage mannen die in opdracht van de president even de boel komen vertimmeren, zoals in Rusland of Turkije tegenwoordig normaal is.

Er is vrijheid van demonstratie en er zijn vrije verkiezingen. Het is ondanks alles een zeer divers land waar Arabieren meer mogelijkheden en rechten hebben dan in menig Arabisch land, waar vrouwen, homo’s en religieuze minderheden gelijk zijn, worden geaccepteerd en beschermd. Door deze zaken (vrijwel) nooit te benoemen ontstaat een vertekend beeld en wordt Israël door steeds meer mensen gezien als een soort schurkenstaat waar niet-Joden vogelvrij zijn. En dat draagt ook bij aan de delegitimatie van Israël.

Ook wordt delegitimatie van Israël verdekt gesteund door de NRC waar het bijvoorbeeld steevast de BDS beweging als vreedzaam protest tegen de bezetting neerzet (bijv. hier), hoewel oprichters en bekende activisten hiervan bij herhaling duidelijk maken tegen Israëls bestaansrecht en een twee-statenoplossing te zijn.

* De bezetting en vooral de bouw van nederzettingen zijn de oorzaak van het voortduren van het conflict. De Palestijnen zijn de onderliggende partij, de slachtoffers. Wanneer zij geweld gebruiken is dat minder erg dan wanneer Israël dat als sterkere partij doet. Daarom ook is Palestijns extremisme en opruiing minder problematisch en kunnen we dat als krant negeren. Wanneer Israël vrede zou willen kan het daarvoor zorgen; de positie van de Palestijnen is daarbij onbelangrijk. 
Uiteraard ligt het ingewikkelder en heeft de Palestijnse positie ook veel invloed op die van Israël. Zo is na het uitbreken van de tweede intifada de Israëlische vredesbeweging gedecimeerd en kwam Sharon aan de macht. Aanslagen, maar ook de vaak harde en eenzijdige kritiek van de internationale gemeenschap aan het adres van Israël versterken de nationalisten. De Palestijnse opruiing en verspreiding van Joden- en Israëlhaat is een groot probleem dat vrede evenzeer in de weg staat als het bouwen in de nederzettingen.

Een hele reeks voorbeelden uit de NRC heb ik de laatste weken besproken op mijn blog.

 

Suggestief
Door de onderwerpkeuze, de mensen die in interviews aangehaald worden (bijna altijd felle critici van het nederzettingenbeleid of juist felle supporters daarvan, maar zelden mensen die vanuit een gematigder positie met Israël sympathiseren), de bewoordingen en de eindeloze herhalingen van bepaalde zaken (de nederzettingen zijn illegaal volgens internationaal recht, en ook heel Oost Jeruzalem met al zijn voor Joden zo belangrijke plaatsen is ‘bezet Palestijns gebied’, de huidige regering is rechtser dan ooit, etc.) en suggestieve formuleringen (bijvoorbeeld ‘af en aan vliegen’ wanneer toevallig twee groepen parlementariërs tegelijkertijd in Israël zijn) krijg ik het gevoel dat de NRC inderdaad bezig is met een hetze.

 

Negatieve draai
Alles wat niet past in het plaatje van Israël als hoofdschuldige en Palestijnen als voornamelijk slachtoffer wordt weggelaten, zoals extreme uitspraken van Palestijnse leiders en imams, verijdelde aanslagen, gevonden messen bij checkpoints, corruptie en schandalen binnen de Palestijnse Autoriteit, brainwashing van kinderen door Hamas en PA in media, trainingskampen etc. En ook wanneer er wel aandacht wordt besteed aan bijvoorbeeld Palestijnse aanslagen en Israëli’s aan het woord komen, wordt daar vaak een voor Israël negatieve draai aan gegeven.

 

Derk Walters
Het ‘persoonlijke stukje’ van Derk Walters ‘over het leven in Jeruzalem’ is ook een sprekend voorbeeld. Inderdaad was op de website niet zichtbaar dat het een soort column was, maar het las als een lange tirade tegen Turgeman die alleen de Joden in zijn stad zou willen bedienen. Walters was duidelijk geschokt. Zo geschokt is hij nooit als Palestijnen na een ‘geslaagde’ aanslag snoepjes uitdelen op straat of Fatah functionarissen zo’n aanslag openlijk bejubelen. Hij plaatste, na ‘indringende correspondentie met enkele lezers uit Israël’, een minimale correctie dat het hier geen gemeentebeleid betrof. Fijn dat hij inzag dat dit nodig was; jammer dat dit niet vanzelf spreekt.

Jammer ook dat de aanslag die de aanleiding was voor Turgemans uitlatingen geen aandacht waard was. Het zal maar in je stad gebeuren. Ook Walters kan het slachtoffer worden van zo’n aanslag, net als de aangehaalde lezers. Over de angst en ontreddering na een aanslag en wat een dergelijke dreiging met gewone burgers in Israël doet, lees ik zeer zelden in de NRC.

Persoonlijk stukje
In juni had Walters ook al zo’n ‘persoonlijk stukje’ over Jeruzalem, en ook toen hekelde hij Joods nationalisme en extremisme. Aanleiding was de jaarlijkse Jeruzalemdag, waar hij een pubertje vond dat alle Arabieren dood wenste en hij de ‘tienduizenden extremisten met Israëlische vlaggen’ beschrijft die jaarlijks door de moslimwijk en langs de Arabische winkeltjes van de oude stad paraderen. Zou hij nou echt geen voorbeelden kunnen vinden van extreme Arabieren, die bijvoorbeeld veelvuldig oproepen tot het neersteken van Joden? Of vindt hij die gewoon minder interessant omdat zij in zijn ogen slachtoffer zijn en hun haat dus begrijpelijk is? Dergelijke suggestieve stukjes geven de indruk van een hetze.

Extreme uitspraken van Israëli’s kwamen niet alleen voor in diverse ‘persoonlijke stukjes’ van Walters, maar ook in nieuws en achtergrondartikelen. Uitgebreid werden soms zeer schokkende citaten van deze mensen gegeven, uiteraard zonder verdere context. De minstens even talrijke extreme uitspraken van Palestijnse politici, religieuze leiders en andere hooggeplaatsten krijgen zelden een plaatsje in de kolommen van de NRC.

Veilig
U haalt kort de verschillen in staatsvorm en samenleving aan tussen Israël en Palestina en de Arabische wereld. Ik geloof zeker dat dit een belangrijke oorzaak is voor de vaak zeer kritische berichtgeving over Israël: journalisten kunnen er makkelijk en veilig vertoeven, er is veel informatie beschikbaar, het is er relatief makkelijk werken en je loopt weinig gevaar als je je kritisch uitlaat over het land. Dat mag echter geen reden zijn de context van zaken, argumenten en feiten die Israëls positie en beleid meer inzichtelijk maken, systematisch weg te laten, evenals Palestijns extremisme.

 

Met vriendelijke groeten,

Ratna Pelle


Deze open brief werd verzonden naar de ombudsman van NRC en eerst gepubliceerd op OpinieZ