= IMO Blog =
Monique van Hoogstraten heeft een nieuwe tranentrekker gemaakt voor het NOS journaal. Na droog nieuws over de aardbeving in Italië, verkiezingsitems, verzekeringen, koopkracht van ouderen en Colombia was het hoog tijd voor een stukje onvervalste emo-TV. Pak de zakdoeken er maar bij, want Van Hoogstraten zet goed aan in deze reportage van afgelopen donderdag.
Het gaat over ‘de meest armzalige dierentuin ter wereld’, die nu helemaal is opgedoekt. De 15 laatste dieren zijn geëvacueerd. Naast een tijger ‘een paar aapjes (eentje zwanger), een pelikaan, twee stekelvarkens, reuzenschildpadden en nog zo wat’. “Laziz was de laatste tijger die Gaza nog had. Nu is ze op weg naar Zuid-Afrika.” Van Hoogstraten gaat verder: “De dierentuin van Khan Younis is leeg. Helemaal leeg. De eigenaar kan het aan het begin van de dag al nauwelijks bevatten”; waarna de eigenaar in beeld komt en zucht dat hij niet meer kan. Arme man. Arme dieren. Arm Gaza.
De reportage gaat door op deze kinderlijk-emotionele toon, waarbij steeds duidelijker wordt dat het niet zozeer om de arme dieren gaat, maar om via de arme dieren in hun slechte hokken het verhaal van het arme Gaza en het boze Israel nog eens te vertellen. “De dieren kwamen Gaza illegaal binnen via de smokkeltunnels, de aapjes in een zak met uien”, zo vertelt Van Hoogstraten terwijl ze op de vrachtwagen naast de kratten met dieren zit: “De uittocht is legaal, maar daarmee niet per se minder makkelijk [sic]”. De immense papierwinkel en bureaucratie worden gehekeld en dan komt de uitsmijter, dat waar het Van Hoogstraten eigenlijk om gaat: “Maar toch, zij gaan Gaza uit, op weg naar de vrijheid. Dat is voor de meeste mensen hier een droom”, waarna een Palestijn hetzelfde nog eens herhaalt: “Het is verdrietig. De dieren gaan weg, wij zitten vast”.
Een ‘uittocht’ als benaming voor het evacueren van een paar apen, schildpadden, een tijger en een pelikaan lijkt wat overdreven en doelbewust gekozen in dit verband. Ook de slotzin druipt van het effectbejag. Ja ja, lieve kijkers, de arme mensen in Gaza zitten daar nog steeds vast, want Israel houdt de grenzen potdicht. Nee, over de grens met Egypte en de tunnels die Egypte opblies en onder water zette hebben we het niet, en over Hamas al helemaal niet. Of de directeur van de dierentuin zo brandschoon is valt ook te betwijfelen, maar verpest nou niet dit mooie verhaal met deze zo mooie op de emotie spelende vergelijking. En een aap in een zak met uien, want Israel gunt die arme Gazanen natuurlijk geen eigen dierentuin, dat is toch prachtig? Overigens is het onzinnig te beweren dat de dieren hun vrijheid tegemoet gaan, want ze komen gewoon in andere dierentuinen in hokken terecht. Onder stukken betere omstandigheden, maar toch. De enige reden dat dit zo werd gezegd lijkt dan ook te zijn om een contrast te suggereren met de mensen die Gaza niet uit zouden kunnen.
Andere onderwerpen worden op een normale, zakelijke toon behandeld, zoals het akkoord van de Colombiaanse regering met de FARC, en politiek nieuws uit Nederland. Opvallend overigens dat in het achtuurjournaal het VN rapport over Jemen onvermeld bleef. In het late journaal kwam dit wel kort aan bod. Als gevolg van de burgeroorlog lijden volgens de VN ruim 7,5 miljoen inwoners aan ondervoeding en zijn drie miljoen mensen uit hun huizen verdreven. Sinds maart vorig jaar zijn bijna 3800 mensen gedood. Dit zijn heel andere cijfers dan we uit Gaza gewend zijn, maar in Jemen zit geen NOS correspondent en worden geen slachtoffers getoond met hun verhaal, het blijft dus bij een kort en afstandelijk item. En over dierentuinen in andere landen in conflictgebieden horen we al helemaal nooit. Ik maak me geen enkele illusies over hoe het er daar uitziet, als ze er al zijn.
Het is niet de eerste keer dat de dierentuinen van Gaza (de strook telt er drie of vier) aandacht kregen in de media. De NOS had hier in 2015 ook al verschillende items over, zoals een over de ‘horrortaferelen‘ die in dezelfde dierentuin werden aangetroffen door dierenartsen van de organisatie Four Paws. In een filmpje krijgen we de details te zien. Onder het kopje ‘Wat ging er mis?’ lezen we vervolgens de werkelijke oorzaak: niet wanbeheer van een eigenaar die zonder verstand van dieren, laat staan een vergunning, een dierentuin begon in zijn eigen achtertuin en de dieren illegaal uit Egypte importeerde, nee, de oorzaak ligt natuurlijk bij Israel: “De gevechten tussen Israël en de Palestijnen in de Gazastrook barstten afgelopen zomer weer los. Daarbij vielen meer dan 2200 doden, vooral veel Palestijnen.”
Juist ja. Als Israel zoveel mensen heeft gedood, is het vast ook schuld aan uitgemergelde en verwaarloosde dieren, nietwaar? Never mind dat de NOS hier de cijfers van Palestijnse bronnen gebruikt, die later terecht werden betwist toen onverdachte media als de BBC meldden dat wel erg veel Palestijnse ‘burgerdoden’ jonge mannen waren. Zelfs Monique van Hoogstraten gaf na de oorlog toe dat Hamas propaganda bedreef en journalisten alleen te zien kregen wat men wilde laten zien.
Het is een trend om nieuws klein te maken en het verhaal van gewone mensen in beeld te brengen, maar dat mag niet verworden tot propaganda en sentimentaliteit. De ‘arme’ directeur van de dierentuin leek mij niet heel erg begaan met zijn dieren, hij miste vooral de inkomsten van de busladingen kinderen die erheen kwamen in de hoogtijdagen. Verder blonk het item vooral uit in zijn gebrek aan informatie. Wanneer is de dierentuin opgericht, hoeveel mensen werkten er, hadden die verstand van zaken, hoe stonden de Hamas autoriteiten hier tegenover, etc. etc. We komen het in de reportage niet te weten.
In een eerder filmpje liet de NOS nog zien hoe een andere dierentuin in Gaza kleine leeuwtjes verkocht aan willekeurige Gazanen, die ze in huis namen tussen hun eigen kinderen. Een trotse vader vertelt dat ze met zijn kinderen samen in huis wonen: “Ze eten en drinken in de kamer en slapen samen op een bed. Ze kunnen ook voetballen”. De directeur vertelt dat hij niet anders kon vanwege de slechte economische situatie. Dit lijkt een wat eerlijker verhaal over hoe men met dieren omgaat, al werd je van dit filmpje ook niet wijzer over de dierentuin en de organisatie ervan. Misschien is het beter als men eerst het grote nieuws op orde heeft en de achtergronden geeft die nodig zijn om een conflict, land en situatie een beetje te begrijpen, voordat men met sentimentele verhalen komt over de verkoop van leeuwtjes of de ‘uittocht’ van een tijger en een paar apen. Het conflict is zo al ingewikkeld genoeg. En als men graag dierenleed in het Midden-Oosten in beeld wil brengen, ligt het meer voor de hand eens aandacht te besteden aan de grote aantallen zwerfhonden en katten of aan de onverdoofde slacht.
Ratna Pelle
Geen opmerkingen:
Een reactie posten