Sharon, de bulldozer die nederzettingen ontruimde
http://www.cidi.nl/sharon-de-bulldozer-die-nederzettingen-ontruimde/
IN ISRAEL / DOOR ELISE FRIEDMANN / OP 11/01/2014 OM 15:03 / TAGS: GAZA, LIBANON, NEDERZETTINGEN, WESTBANK
Ariel Sharon, de Israelische ex-premier die ruim acht jaar in coma lag, is na een zware strijd overleden. De controversiële maar geliefde ex-premier werd 85 jaar. Hij stond aan de wieg van de staat en heeft door zijn acties een stempel gedrukt op het Israel van nu. Sharon maakte alle Israelische oorlogen mee, gold als de architect van de nederzettingen maar ontruimde Gaza, verliet 'zijn' Likud voor het centristische Kadima, en stond mogelijk op het punt de nederzettingen in de Westbank te ontruimen toen hij op 4 januari 2006 werd geveld door een beroerte. Ariel Sharon heeft in zijn werkzame leven veel bijnamen gekregen, maar het Israelische woord 'oudgediende' had speciaal voor hem uitgevonden kunnen zijn.
Sharon na Operatie Egged in 1955, staand, 2e van links. Naast hem Moshe Dayan, met wie hij in 1973 de aanval leidde op de Egyptische kant van het Suezkanaal. Foto: Nationaal archief Israel
Sharon was de laatste van de generatie 'oude soldaten'. Hij werd geboren in 1928 als Ariel Scheinermann in Moshav Kfar M'lal. Zijn vader, een immigrant uit Georgië, gold in het dorp als een koppige dwarsligger en het gezin werd met de nek aangekeken.
Sharon zag als kind de Arabische opstand van 1936 tot '39, waarin zwervende Arabische bendes het Engelse leger en Joodse nederzettingen aanvielen. Een eerdere vestiging van zijn geboortedorp Kfar M'lal was door Arabieren verwoest en de bewoners waren voortdurend op hun qui vive. In 1942 werd hij als 14-jarige jongen lid van een jeugdbatallion van de Haganah, de voorloper van het Israelische leger die de Joodse nederzettingen moest beschermen tegen Arabische aanvallen en een eventuele Duitse invasie.
Sharon vocht in de onafhankelijkheidsoorlog van 1948 en was actief of in leidende rollen betrokken bij alle volgende Israelische oorlogen. In 1973 leidde hij de aanval naar de Egyptische kant van het Suezkanaal die wordt gezien als de omslag in de Jom Kipoeroorlog. Maar aan het eind van de rit was hij in staat nuchter naar de resultaten van alle gevechten te kijken en een ommekeer te maken.
De 'havik' Sharon, premier voor de Likud, veroorzaakte een splijting van zijn partij toen hij in 2005 alle Israelische troepen eenzijdig uit Gaza terugtrok en 8000 Joodse huizen in de nederzettingen ontruimde. Zijn actie kwam niet uit de lucht vallen. Twee jaar daarvoor had hij al op een partijbijeenkomst zijn pragmatische standpunt uiteengezet dat de Israelische aanwezigheid in Gaza én de Westoever 'niet eindeloos kon doorgaan'. "Ik ben tot de conclusie gekomen dat we een overeenkomst moeten sluiten. 3,5 miljoen mensen onder bezetting houden is slecht voor ons en slecht voor hun." Toen hij in januari 2006, bijna tot op de dag acht jaar geleden, werd geveld door een beroerte, waren velen ervan overtuigd dat de toenmalige premier op het punt stond vergaande concessies te doen over de Westoever, en misschien ook die te ontruimen.
Sharon was niet plotseling in een vredesduif veranderd. Hij had het grote dilemma van de demografie en de bezetting onder ogen gezien: hoe kan Israel de snel groeiende bevolking op de Westoever blijven regeren, en tegelijkertijd democratisch blijven? Uiteindelijk liet hij de demografie zwaarder wegen; zwaar genoeg om Gaza te ontruimen, maar hoever hij op de Westoever wilde gaan zullen we nooit weten.
Toch was het juist op de Westoever dat hij zich de bijnaam 'bulldozer' kreeg, door het (toen Jordaanse) dorpje Qibya met de grond gelijk te maken. Zijn actie volgde op de moord op een moeder en haar twee kinderen in 1953 door Arabische infiltranten. Sharon heeft meer controversiële acties op zijn naam staan en het zal geen verbazing wekken als de internationale wereld juist die aanhaalt bij zijn dood.
Een van de zwartste bladzijden in zijn loopbaan was het bloedbad dat christelijke Falangisten aanrichtten in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Chatila in 1982. Sharon was toen minister van Defensie, verantwoordelijk voor de Israelische invasie in Libanon en volgens een Israelische onderzoekscommissie 'persoonlijk verantwoordelijk' voor het feit dat de Falangisten zo lang ongestoord konden doorgaan met hun moordpartij. Sindsdien gold Sharon in de Arabische wereld als een moordenaar, alsof niet de Falangisten maar hijzelf dit bloedbad had aangericht.
Sharon was ook de man die 'de muur' bouwde, en ook dat zal hem worden nagedragen – vooral buiten Israel, waar de grote meerderheid kijkt naar het aantal terreurdoden daarvoor tijdens de tweede intifada en ziet hoeveel dat aantal is gedaald. Een kleine groep linkse Israeli's bekritiseert Sharon hierom, net zoals een kleine groep ter rechterzijde hem nooit zal vergeven dat hij Gaza heeft ontruimd. Een nog veel grotere groep trekt uit het rakettenfiasco dat volgde de les dat het zo niet kan als het om de veel dichter bij de kern van het land gelegen Westbank gaat.
Toch geldt hij in Israel als een held. Als soldaat, maar misschien evenveel omdat hij de moed had de positie waarvoor hij jarenlang had gevochten op te geven omdat die praktisch niet houdbaar was. Op den duur zou dit de democratie in Israel aantasten, zei Sharon, en hoeveel kritiek op hem ook mogelijk is, hij stelde de democratie boven alles.
Het waren bloedige jaren die Sharon meemaakte: bekijk hieronder deel 1 van een documentaire over deze tijd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten